امروزه آیین نامه های متعددی در خصوص آببندی و زهکشی سازه های زیرزمینی بر اساس شرایط هیدروژئولوژیک منطقه ای کشورهای مختلف ارائه گردیده است.

که ازجمله آن ها می توان به آیین نامه BS8102 کشور انگلستان ،5UFC3-220-O ایالت متحده آمریکا و فصل پنجم ZTV-ING آلمان اشاره کرد.

-معرفی آئین نامه BS8102 آببندی سازه

در آببندی سازه های زیرزمینی عوامل بسیار زیادی تاثیرگذارند ولی قبل از هر چیز باید روش های جلوگیری از نفوذ و نشت آب به داخل سازه معرفی گردند.

این روش ها در آیین نامه 8102–BS در سه حالت کلی مورد بررسی قرار می گیرند.

-تقسیم بندی روش های آئین نامه BS8102 آببندی سازه

شامل تیپ بندی B ، A و C می باشند.

این آیین نامه تیپ A را با عنوان BarrierProtection که همان ایجاد لایه مانع نفوذ سیالات است.

تیپ B را Structurally integral که شامل سازه های آب بند می گردد.

تیپ C را Drained Protection یا محافظت به روش زهشکی است معرفی می کند.

1-روش آببندی سازه بامحصولات ژئوسنتتیک

در این روش با استفاده از لایه‌های آب‌بند غشائی (مانند ژئوممبران ‎ها، جی سی ال (GCL) می توان یک پرده آب‎ بند بین سازه و محیط پیرامون آن به وجود ‌آورد.

در روش آب بندی غشایی، برآورد ضخامت لایه بر اساس فشار هیدرواستاتیک آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

به منظور آب ‎بندی غشایی سازه های زیرزمینی، می توان از انواع محصولات ژئوسنتتیک با عملکرد های مشخص به شرح ذیل استفاده نمود:

-لایه ژئوممبران با خاصیت آب‏‎بندی با ضخامت های مختلف نظیر PVC/ VLDPE / HDPE/ LLDPE.

-ورق جی سی ال بنتونیتی(GCL) با خاصیت آب‏‎بندی.

-صفحه دیمپل شیت شانه تخم مرغی (Dimpled sheet) با خاصیت زهکشی و هدایت آب.

-ژئوتکستایل ها با خاصیت زهکشی و هدایت آب و محافظ ژئوممبران.

بر همین اساس و با توجه به ویژگی‌ها و شرایط خاص هر پروژه، می ‎توان از یک محصول و یا تلفیق انواع محصولات ژئوسنتتیک با عملکردهای مشخص، جهت آب‎بندی و زهکشی دیواره ‎های گود و سازه‎ های زیرزمینی بهره برد.

2-روش آببندی سازه‌ با بتن های نفوذ ناپذیر

جهت اجرای سازه‌های زیرزمینی و انجام گودبرداری، می توان از روش‌های پایدارسازی گوناگونی استفاده نمود.

این روش ها از دیدگاه آب‌بندی به دو دسته کلی پایدارسازی ‌های با قابلیت آب‌بندی (دیواردیافراگمی آب‌بند، شیت پایل ها و …) و پایدارسازی با غیرقابلیت آب‏بندی (میخ کوبی، شمع‌ کوبی و …) تقسیم‌ می ‌شوند.

در روش‌ های مبتنی بر پایدارسازی غیر آب‌بند با فرض وجود تراز ایستابی، لازم است سازه اصلی(فونداسیون و دیوار حائل) به‌صورت آب‌بند اجرا گردد.

طراحی و اجرا بتن آببند (نفوذناپذیر) درفنداسیون و دیوارحائل یک سازه نیز یکی ازروش‌های آب‌بندی سازه‌های زیرزمینی به شمار می‌رود.

متأسفانه این تفکر که تنها با بهره‌گیری از یک نوع ماده افزودنی خاص امکان آب‌بند سازی سازه وجود دارد کاملاً غلط است.

همواره در تهیه و اجرا بتن آب‎بند و نفوذ ناپذیر، تهیه بتن با کیفیت بالا ودانه بندی مناسب دردرجه اول اهمیت قرارداشته است.

دراجرای بتن آب‎بند و نفوذ ناپذیر، استفاده از انواع مواد افزودنی مناسب در بتن می تواند منجر به کاهش منافذ مویینه و ترک های بتن و مسدود و بلوکه کردن این منافذ گردد.

-انواع مواد افزودنی بتن ‎های آب‎بند

-انواع کاهنده های آب و فوق روان کننده های بتن.

-دوغاب و ژل میکروسیلیس.

-کریستال شونده های حجمی بتن.

-نکات طلایی آب‌بندی سازه‌

1-که کنترل و نظارت دقیق بر فرآیند تولید بتن و افزودن مواد افزودنی به بتن در محل بچینگ و کارگاه و انجام کنترل های لازمه و اخذ نمونه جهت کنترل پارامترهای مقاومتی و نفوذپذیری بتن و …، در اجرای بتن آب‎بند بسیار تاثیرگذار می باشد.

2-که به منظور آب‎بندی کامل سازه، نصب صحیح و اصولی واتراستاپ ها و شلنگ تزریق در درزهای اجرایی، طراحی مناسب قطع بتن ها، کنترل های لازم در آرماتور بندی و قالب بندی، انتخاب روش بتن ریزی مناسب به منظور جلوگیری از درز سرد و … حائز اهمیت می باشد.