-سیستم آبفشان غلطان یا ویل مو
این روش آبیاری برای سطوح بزرگ و هموار و همچنین برای گیاهان زراعی پا کوتاه که حداکثر ارتفاع شان یک متر بیشتر نباشد، استفاده می شود.
-اجزا سیستم آبفشان غلطان یا ویل مو
1-لوله های اصلی ویل مو
لوله های اصلی در این سیستم از جنس آلومنیوم است که طول هر شاخه آن 12 متر است.
طول دستگاه یا بال می تواند تا 372 متر باشد.
لوله های اصلی به وسیله لوله خرطومی به شیر هیدرانت یا شیرهای آبده وصل می شوند.
2-آبپاش ها ویل مو
آبپاش ها روی بال ها قرار دارند که زیر هر آبپاش یک سوپاپ تخلیه آب است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه می شود.
فاصله آب پاش ها از هم 12 متر است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه می شود.
فاصله آبپاش ها از هم 12 متر است.
3-چرخ ها ویل مو
محیط چرخ ها 6/4-5 یا 6 متر می تواند باشد که معمولا محیط چرخ ها را کمتر از 60 متر انتخاب می کنند.
فاصله چرخ ها از هم دیگر 12 متر است.
4-موتور و شاسی ویل مو.
-نکات طلایی در استفاده از این سیستم آبیاری ویل مو
1-دستگاه را باید با ترمز مخصوص یا کیسه شن در مزرعه ثابت نگه داشت.
2-در مواقع جابجایی سیستم باید شیر فلکه را بست و لوله رابط خرطومی را از دستگاه جدا کرد و ترمز را آزاد کرد.
3-آب لوله ها یا بال ها باید تخلیه گردد.
4-مانعی در مسیر حرکت نباشد.
5-کنترل و سرویس موتور دستگاه انجام شود.
-سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear)
در این روش آبگیری از کانال وسط مزرعه یا از طریق لوله های زیرزمینی و شیر هیدرانت های کنار مزرعه انجام می شود.
در سیستم خطی، دستگاه به صورت مستقیم حرکت می کند تا به انتهای مزرعه برسد.
سپس باید در همین مسیر برگردد حال برای اینکه در مواقع برگشتن قسمت انتهای مزرعه گل آلود است بهتر است، دستگاه نصف مزرعه را آبیاری کند.
سپس تا انتهای مزرعه بدون انجام آبیاری حرکت کند و در زمان برگشت انتهای مزرعه را آبیاری کند و قسمت ابتدای مزرعه که قبلا آبیاری شده بوده بدون آبیاری حرکت کند.
-سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت( Center Pivot Irrigation)
مساحت تحت پوشش این سیستم بین 25 تا 60 هکتار است.
-قسمت های مختلف دستگاه سنترپیوت
1-برج ثابت مرکزی دستگاه سنترپیوت
این برج در محل برداشت آب مستقر است و تابلوی کنترل کامپیوتری در این سکو نصب است و سیستم به دور این برج می چرخد.
2-بال ها یا Spam دستگاه سنترپیوت
طول بال ها حدود 5/52 متر است و تعداد آن ها بستگی به وسعت مزرعه دارد.
در انتهای بال ها شیر تخلیه آب وجود دارد که وقتی دستگاه خاموش می شود فشار آب داخل لوله ها کاهش می یابد.
شیر خودکار انتهای لوله باز شده و آب درون بال ها را تخلیه می کند و برعکس موقعی که دستگاه را روشن می کنیم و فشار آب در داخل بال ها زیاد می شود.
شیرها به طور اتوماتیک و خودکار بسته شده و در نتیجه آب از آب پاش ها خارج می شود.
3- آب پاش ها دستگاه سنترپیوت
که به فاصله 3 متر از یکدیگر روی بال ها نصب گردیده است و در این سیستم می توان از دو نوع آبفشان استفاده کرد:
الف) آبفشان با فشار کم که آب را به صورت اسپری روی محصول می پاشد که بیشتر در اراضی شنی به کار می رود.
ب) آبفشان ضربه ای که به فشار بیشتری نیاز دارد و برای خاک های نسبتا سنگین تر استفاده می شود.
ضمنا آب پاش های دورتر از برج مرکزی دارای آبدهی بیشتری نسبت به آب پاش های نزدیک برج هستند.
زیرا آب پاش های دورتر مساحت بیشتری را تحت پوشش قرار می دهند.
4-برج متحرک دستگاه سنترپیوت
برج های متحرک که دارای دو چرخ هستند و با سرعتی حدود 2 متر در دقیقه حرکت می کنند.
5-بال اضافی دستگاه سنترپیوت
این بال برای آبیاری گوشه های مزرعه استفاده می شود و در مواقع ضروری بر روی دستگاه نصب می گردد.
6. سیستم آبیاری قرقره ای یاگان
این سیستم بیشتر برای تکمیلی و در اراضی دیم استفاده می شود و تشکیل گردیده از قرقره، شاسی، لوله پلی اتیلن، آبفشان گان و غیره.
-نکات طلایی سیستم یا گان
1-استفاده از این سیستم در موقع سبز کردن محصول باعث کوبیدگی خاک و عدم سبز شدن محصول می شود و می بایستی در ابتدای کاشت از سیستم مه پاش استفاده کرد.
عرض پاشش آب در گان 60 تا 70 متر است.
2-استفاده از این روش در ارضی رسی و سنگین و یا برای کشت گیاهانی که دارای بذر زیر هستند باید با دقت کافی انجام گیرد تا بتوان از این سیستم استفاده نمود.
3-در مناطق گرم اگر مدت طولانی آب در لوله باشد و سپس دستگاه را روشن نمود ممکن است آب داغی که روی محصول ریخته می شود.
موجب بروز خساراتی در روی محصول می گردد، بنابراین باید بعد از انجام آبیاری آب داخل لوله را تخلیه نمود.
در این روش لوله پلی اتیلن روی قرقره ای پیچیده شده است که به تراکتور در مزرعه جابجا می شود و انتهای لوله پلی اتیلن آبفشان یا گان قرار دارد.